Na długo przed tym, jak świat kina zdominowało Marvel Cinematic Universe, to właśnie X-Meni na swoich barkach nieśli cały gatunek superbohaterski. Pierwsza produkcja z tej serii zadebiutowała w 2000 roku, torując drogę kolejnym widowiskom osadzonym w świecie mutantów. Z czasem saga zyskała ogromną popularność, wprowadzając widzów w pełne napięć relacje i epickie starcia pomiędzy Charlesem Xavierem, a Magneto. Jak oglądać filmy X-Men, aby najlepiej zrozumieć ich fabularne niuanse? W jakiej kolejności je ułożyć? I czy mają coś wspólnego z MCU? Wszystko wyjaśniamy w tym artykule!
Fenomen sagi X-Men
Narodziny grupy bohaterów znanych jako X-Men to efekt kreatywnej współpracy Stana Lee i Jacka Kirby’ego, którzy w 1963 roku stworzyli pierwszy zeszyt komiksowy tej serii.
Historia opowiada o mutantach – ludziach z genem X, który obdarza ich niezwykłymi zdolnościami. Postrzegani jako bohaterowie przez jednych i zagrożenie przez innych, X-Meni stają się symbolem walki o akceptację i równouprawnienie. Centralnym punktem fabuły jest konflikt między Profesorem X, propagującym pokojowe współistnienie, a Magneto, który dąży do dominacji mutantów.
Szybko zdobywając serca czytelników, przygody mutantów stały się nieodłączną częścią popkultury. Postacie takie jak Wolverine, Rogue czy Gambit zyskały status ikon i doczekały się własnych serii. Ogromna popularność komiksów skłoniła wytwórnię 20th Century Fox do zakupu praw do ekranizacji w 1994 roku. Już sześć lat później premierę miał pierwszy film „X-Men”, który otworzył drzwi dla całej serii, obejmującej dziś aż czternaście produkcji.
Filmy te zachwycają zarówno obsadą – z gwiazdami takimi jak Hugh Jackman, Halle Berry, Jennifer Lawrence czy Ryan Reynolds – jak i spektakularnymi efektami wizualnymi. Co więcej, różnorodność fabularna pozwala widzom odkrywać sagę na kilka sposobów: w kolejności premier, zgodnie z chronologią wydarzeń lub skupiając się na historiach ulubionych bohaterów. To właśnie ta wielowymiarowość czyni X-Men jedną z najbardziej fascynujących serii w historii kina superbohaterskiego.
X-Men | Kolejność oglądania według premiery
Jednym z najprostszych i najbardziej intuicyjnych sposobów zapoznania się z filmami z uniwersum X-Men jest oglądanie ich w kolejności premier kinowych. Taki układ pozwala prześledzić, jak seria ewoluowała pod względem narracji, efektów specjalnych i stylistyki. Oglądając produkcje w tej kolejności, widz ma szansę zobaczyć, jak zmieniały się trendy w kinie superbohaterskim, a także jak rozwijały się poszczególne postacie i relacje między nimi.
Poniżej przedstawiamy kolejność premier filmów z serii X-Men:
- X-Men (2000), reż. Bryan Singer
- X-Men 2 (2003), reż. Bryan Singer
- X-Men: Ostatni Bastion (2006), reż. Brett Ratner
- X-Men Geneza: Wolverine (2009), reż. Gavin Hood
- X-Men: Pierwsza klasa (2011), reż. Matthew Vaughn
- Wolverine (2013), reż. James Mangold
- X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (2014), reż. Bryan Singer
- Deadpool (2016), reż. Tim Miller
- X-Men: Apocalypse (2016), reż. Bryan Singer
- Logan: Wolverine (2017), reż. James Mangold
- Deadpool 2 (2018), reż. David Leitch
- X-Men: Mroczna Phoenix (2019), reż. Simon Kinberg
- Nowi Mutanci (2020), reż. Josh Boone
- Deadpool & Wolverine (2024), reż. Shawn Levy
Dlaczego warto oglądać serię X-Men według dat premier?
- Możesz zobaczyć, jak z czasem zmieniały się technologie wykorzystywane w efektach specjalnych, czyniąc filmy coraz bardziej widowiskowymi.
- Śledzenie rozwoju fabuły w kolejności premier pozwala lepiej zrozumieć, jak wytwórnia budowała całe uniwersum i wprowadzała nowych bohaterów na wielki ekran.
- Kolejność produkcyjna umożliwia dostrzeżenie różnic w podejściu reżyserów oraz ich wizji świata mutantów.
To idealne rozwiązanie dla widzów, którzy chcą odkryć historię X-Men tak, jak była prezentowana pierwotnym odbiorcom w kinach.
Filmy X-Men chronologicznie
Alternatywnym podejściem do oglądania serii X-Men jest ułożenie filmów w kolejności chronologicznej wydarzeń fabularnych, a nie ich premier. Taki sposób pozwala lepiej zrozumieć rozwój postaci i historię świata mutantów, począwszy od początków Szkoły Xaviera, aż po futurystyczne wizje przyszłości.
W poniższym zestawieniu uwzględniliśmy również lata, w których toczy się akcja poszczególnych produkcji.
Kolejność chronologiczna filmów X-Men
- X-Men: Pierwsza klasa – czas akcji: 1962
Początki szkoły Charlesa Xaviera i relacje z młodym Magneto. - X-Men: Przeszłość, która nadejdzie – czas akcji: 1973 i 2023
Podróż w czasie, mająca zapobiec katastrofalnej przyszłości mutantów. - X-Men Geneza: Wolverine – czas akcji: 1981
Historia pochodzenia jednego z najbardziej ikonicznych mutantów – Wolverina. - X-Men: Apocalypse – czas akcji: 1983
Starcie z najstarszym mutantem w historii – Apocalypse. - X-Men: Mroczna Phoenix – czas akcji: 1992
Transformacja Jean Grey w potężną i niebezpieczną Mroczną Phoenix. - X-Men – czas akcji: 2000
Pierwsza konfrontacja drużyny X-Men z Magneto i jego sprzymierzeńcami. - X-Men 2 – czas akcji: 2003
Walka z Williamem Strykerem i odkrycie mrocznych tajemnic przeszłości Wolverine’a. - X-Men: Ostatni Bastion – czas akcji: 2006
Ostateczna bitwa o przetrwanie mutantów, gdy ludzkość tworzy lekarstwo na mutacje. - Wolverine – czas akcji: 2013
Logan mierzy się z przeszłością podczas podróży do Japonii. - Deadpool – czas akcji: 2016
Historia Wade’a Wilsona – nietypowego bohatera o ciętym języku i nietuzinkowym stylu. - Deadpool 2 – czas akcji: 2018
Wade Wilson formuje swoją własną drużynę, aby ochronić młodego mutanta. - Nowi Mutanci – czas akcji: 2020
Grupa młodych mutantów walczy o przetrwanie w tajemniczym ośrodku badawczym. - Logan: Wolverine – czas akcji: 2029
Pożegnanie z Wolverinem w mrocznej i emocjonującej opowieści o schyłku ery mutantów.
Dlaczego warto oglądać X-Men chronologicznie?
- Umożliwia to prześledzenie historii mutantów od ich początków, aż po dramatyczną przyszłość.
- Pozwala lepiej zrozumieć rozwój relacji między bohaterami.
- Chronologia wydarzeń nadaje fabule większą spójność, szczególnie dla widzów mniej zaznajomionych z serią.
Ten układ polecany jest osobom, które chcą odkryć uniwersum X-Men w sposób możliwie najbardziej logiczny i przejrzysty.
W którym roku dzieje się akcja Deadpool & Wolverine?
Odpowiedź na pytanie o czas akcji filmu Deadpool & Wolverine nie jest jednoznaczna i budzi wiele pytań wśród fanów. Chociaż produkcja miała swoją premierę w 2024 roku, fabuła nie daje jasnych wskazówek dotyczących dokładnego umiejscowienia wydarzeń w czasie.
Film obfituje w wątki związane z podróżami w czasie oraz alternatywnymi rzeczywistościami. Urząd Kontroli Czasu (Time Variance Authority), wprowadza chaos do tradycyjnej linii czasowej, sprawiając, że akcja dzieje się jednocześnie w wielu wymiarach. Dzięki temu widzowie mają okazję zobaczyć Deadpoola i Wolverine’a w niespodziewanych okolicznościach, ale jednocześnie trudno umiejscowić ich przygody w jednej, konkretnej dacie.
W dialogach i retrospekcjach pojawiają się liczne odniesienia do wcześniejszych wydarzeń, w tym tych znanych z filmów Deadpool 2 i Logan. Choć sugeruje to, że akcja mogłaby się toczyć kilka lat po wydarzeniach z 2018 roku, sam Logan pochodzi z alternatywnej linii czasowej, co komplikuje jasne ustalenie chronologii.
Wielu widzów zakłada, że główny wątek rozgrywa się w 2024 roku, jednak data ta wynika bardziej z samej premiery, niż bezpośrednich wskazówek fabularnych. Choć film Deadpool & Wolverine można traktować po prostu jako samodzielną produkcję, zdecydowanie warto obejrzeć go po Logan: Wolverine.
Kolejność oglądania X-Men zgodnie z liniami czasu
Filmy z serii X-Men charakteryzują się złożoną strukturą fabularną, w której podróże w czasie odgrywają kluczową rolę.
Chociaż wiele osób przyjmuje standardową kolejność fabularną lub produkcyjną, seria wprowadza dodatkową warstwę narracyjną poprzez podział wydarzeń na dwie główne linie czasowe. Punktem zwrotnym, który zmienia bieg historii, jest film “X-Men: Przeszłość, która nadejdzie”, w którym podróże w czasie skutkują utworzeniem alternatywnej rzeczywistości.
Dlaczego filmy X-Men dzielą się na linie czasowe?
W wyniku wydarzeń ukazanych w “X-Men: Przeszłość, która nadejdzie”, oryginalna linia czasowa zostaje nadpisana, co prowadzi do powstania nowego kontinuum czasowego. W pewnym sensie przyszłość zostaje „zresetowana”, podobnie jak w klasycznych filmach o podróżach w czasie, takich jak “Powrót do przyszłości”. Co ciekawe, obie linie czasowe współistnieją w uniwersum X-Men.
Oryginalna linia czasowa filmów X-Men
W tej rzeczywistości fabuła rozwija się zgodnie z wydarzeniami przedstawionymi w pierwszych filmach z serii, zanim zmiany wprowadzone w przeszłości wpłynęły na przyszłość.
- X-Men: Pierwsza klasa
- X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (część akcji)
- X-Men Geneza: Wolverine
- X-Men
- X-Men 2
- X-Men: Ostatni Bastion
- Wolverine
Nowa linia czasowa w filmach X-Men
To alternatywne kontinuum powstało po zmianach wprowadzonych przez Wolverine’a w przeszłości. W tej wersji rzeczywistości wydarzenia układają się w zupełnie inny sposób, otwierając nowe ścieżki fabularne.
- X-Men: Przeszłość, która nadejdzie (część akcji)
- X-Men: Apocalypse
- X-Men: Mroczna Phoenix
- Deadpool
- Deadpool 2
- Nowi Mutanci
- Logan: Wolverine
- Deadpool & Wolverine
Jak oglądać filmy X-Men zgodnie z liniami czasowymi?
- Jeśli chcesz śledzić oryginalną linię czasową, zacznij od klasycznych produkcji, które budowały podstawy serii.
- W przypadku nowej linii czasowej, skup się na filmach wydanych po wydarzeniach zmieniających historię w Przeszłości, która nadejdzie.
- Co istotne, “X-Men: Przeszłość, która nadejdzie” należy do obu linii czasowych, co czyni film centralnym punktem dla całego uniwersum.
Jak X-Men ma się do MCU?
Filmy z serii X-Men przez lata funkcjonowały jako odrębne uniwersum filmowe, stworzone przez studio 20th Century Fox, które posiadało wyłączne prawa do postaci mutantów. W efekcie, bohaterowie X-Men nie mogli pojawiać się w produkcjach Kinowego Uniwersum Marvela (MCU), które były rozwijane przez Disney Studios. Sytuacja ta zmieniła się w 2019 roku, gdy Disney przejął Foxa, a wraz z nim prawa do X-Men oraz innych bohaterów.
Mutanci wchodzą do MCU
Przejęcie przez Disneya otworzyło drzwi do integracji mutantów z MCU. Pierwszym oficjalnym krokiem w tym kierunku jest wydany w 2024 roku film “Deadpool & Wolverine”, w którym Ryan Reynolds ponownie wcielił się w Deadpoola, a Hugh Jackman powrócił do roli Wolverine’a. Film ten był pierwszą produkcją z mutantami, w pełni osadzoną w Kinowym Uniwersum Marvela, stanowiąc przełomowy moment dla fanów obu franczyz.
Easter eggi i subtelne nawiązania
Choć oficjalne połączenie X-Men z MCU nastąpiło dopiero w Deadpool & Wolverine, wcześniej pojawiały się drobne nawiązania. W filmie “Doktor Strange w Multiwersum Obłędu” (2022) Patrick Stewart wystąpił jako jedna z alternatywnych wersji Profesora Xaviera, co było hołdem dla fanów X-Men. Jednak występ ten nie był pełnoprawną integracją postaci z MCU, a jedynie kreatywnym Easter Eggiem w kontekście eksploracji multiwersum.
Temat multiwersum staje się punktem centralnym w MCU, co daje możliwość płynnego wprowadzenia mutantów do głównego nurtu fabularnego. Czy to oznacza, że klasyczne filmy X-Men będą uznawane za część MCU? Na razie pozostaje to w sferze spekulacji.
Filmy X-Men | Gdzie obejrzeć?
Po przejęciu wytwórni 20th Century Fox przez Disney w 2019 roku, filmy z serii X-Men dołączyły do bogatej biblioteki produkcji dostępnych na platformie Disney+. Obecnie jest to najlepsze miejsce do oglądania większości produkcji z mutantami, dzięki czemu fani mają łatwy dostęp do ulubionych tytułów w jednym serwisie.
Co znajdziemy na Disney+?
Na platformie można obejrzeć nie tylko filmy pełnometrażowe, takie jak “X-Men: Pierwsza klasa”, “Logan: Wolverine” czy “Deadpool”, ale również klasyczne produkcje, które cieszą się uznaniem widzów od lat. Warto wspomnieć o animowanym serialu X-Men z 1992 roku, który dla wielu fanów był pierwszym spotkaniem z tym niezwykłym uniwersum.
Gdzie jeszcze można obejrzeć filmy X-Men?
Choć Disney+ jest głównym domem dla filmów X-Men, niektóre tytuły mogą być dostępne również na innych platformach streamingowych, takich jak Amazon Prime Video i Apple TV+, gdzie można je wypożyczyć lub zakupić w wersji cyfrowej. To szczególnie przydatne dla osób, które nie korzystają z Disney+, ale chcą obejrzeć konkretne produkcje.
Filmy X-Men: jak oglądać? | Podsumowanie
Świat X-Men to prawdziwa perełka wśród superbohaterskich uniwersów – pełen emocjonujących starć, złożonych postaci i głębokich przesłań. Niezależnie od tego, czy oglądasz filmy w kolejności premier, zgodnie z chronologią wydarzeń, czy w podziale na linie czasowe, każda z tych opcji oferuje unikalne doświadczenia. To właśnie różnorodność narracyjna i stylistyczna sprawia, że seria X-Men wciąż przyciąga do siebie zarówno nowych widzów, jak i swoich oddanych fanów.
Wraz z rozwojem technologii i ewolucją opowiadanych historii, filmy X-Men stały się czymś więcej, niż tylko ekranizacją komiksów – to refleksja nad społecznymi uprzedzeniami, walką o akceptację i siłą współpracy. Od epickich początków w „X-Men: Pierwsza klasa” po wzruszający finał w „Logan: Wolverine”, każdy film wnosi coś wyjątkowego do tego bogatego uniwersum.
Teraz, dzięki platformom streamingowym, takim jak Disney+, filmy te są łatwiej dostępne niż kiedykolwiek wcześniej. Wystarczy kilka kliknięć, aby zanurzyć się w świat mutantów i przeżyć ich historie na nowo.